per
دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
2016-09-15
10
19
5
29
12460
تحلیل روش و آسیب های مناقبنگاری علمای شافعی دربارۀ امیرالمؤمنین(ع)
علیرضا آزادی
1
محمدحسن زمانی
2
کارشناس ارشد علوم و معارف نهج البلاغه، دانشگاه قرآن و حدیث قم
استادیار جامعه المصطفی العالمیه
مناقبنگاری حضرت علی7 در بین همه مذاهب اهلسنت رایج بوده و علمای مذاهب چهارگانه نسبت به این امر اهتمام دارند. با جستجو در منابع و تحلیل اجمالی از منقبتنگاری امیرالمؤمنین7 در بین علمای مذهب شافعی و بررسی سیر تطور آن در طول تاریخ، مشاهده میشود که از قرن سوم تا دوره معاصر، آثار علمای شافعی جزء بیشترین و با ارزشترین مصنفات تدوینشده در عرصه مناقبنگاری علی7 میباشد که با روشهای متنوع در شکل نگارش، محتوای نگارش و گونه نگارشی توسط علمای این مذهب به رشته تحریر درآمده است. با توجه به عدم بهرهگیری مناسب علمای شافعی از مکتب اهلبیت: این آثار دچار آسیبهایی از قبیل عدمجامعیت، نقل ناقص و متناقض مناقب حضرت شدهاند.
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12460_a457540cc580ae3f979e4a939c5d120f.pdf
روششناسی
منقبتنگاری
مناقبنگاری
علی7
شافعیه
per
دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
2016-09-15
10
19
30
48
12461
جستاری در معیارهای اعتبارسنجی روایات تفسیری شیعه
روح الله شهیدی
roohallahshahidi@gmail.com
1
سیده راضیه توسل
rtavassol.110@gmail.com
2
استادیار دانشگاه تهران پردیس فارابی
کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران پردیس فارابی
تفاسیر روایی شیعه نقش قابلتوجهی در سادهسازی فهم آیات قرآنی دارند؛ ولی این منابع از ضعف و کاستی خالی نبوده و جهت بهرهمندی مؤثر از آنها، اطمینان یافتن از صحت صدور و سلامت محتوا ضروری است؛ لذا محققین با استفاده از نقدهای بیرونی و درونی به ارزیابی این منابع پرداختهاند. مهمترین ملاکهای نقد بیرونی شامل بررسی اطلاعاتی پیرامون صحت انتساب منبع و اعتبار سند حدیث است و در نقد درونی به عدم مخالفت محتوا با قرآن، سنت، مسلمات دینی، عقل و تاریخ معتبر توجه میشود. در این پژوهش با مرور معیارهای نقد، تلاش شده مصادیق و نمونههای عینی از این ناراستیها در تفاسیر روایی متقدم شیعه به نمایش گذارده شود.
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12461_7be06a14bf15cee2821e890ae0823e05.pdf
معیارهای اعتبارسنجی
تفاسیر روایی شیعه
نقد بیرونی
نقد درونی
per
دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
2016-09-15
10
19
49
70
12462
روششناسی مناظرات هشام بنحکم در موضوع امامت
محمد رنجبر حسینی
ranjbarhosseini@gmail.com
1
راضیه نیازی پور
rnp50@yahoo.com
2
استادیار گروه کلام دانشگاه قرآن وحدیث
کارشناسی ارشد رشته علوم حدیث گرایش کلام وعقائد، دانشگاه قرآن و حدیث قم
مناظره یکی از راههای کشف حقیقت بر طالبان آن میباشد. در طول تاریخ، خصوصاً در عصر امامان معصوم: خود ائمه: یا اصحابشان برای دفاع از حقانیت تشیع و منصب امامت، مناظراتی با مخالفان داشتهاند. هشام بنحکم یکی از این افراد بوده که شناسایی منطق حاکم بر مناظرات وی، میتواند الگوی مناسبی برای مدافعین از حقانیت شیعه باشد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به تحقیق و بررسی در مناظرات هشام بنحکم، پیرامون مسئله امامت که در منابع حدیثی آمده، به کشف و استخراج منطق حاکم بر مناظرات ایشان از حیث ساختار و محتوا و اصول اخلاقی پرداخته که حاصل این جستجو اینگونه شد که هشام بنحکم در مناظرات خود پیرامون مسئله امامت با بکارگیری اصول فنی مناظرات، براهین عقلی، بهره گیری از منابع وحیانی و با رعایت اصول اخلاقی مناظره، همیشه پیروز میدان مناظره با مخالفان بوده است. جزئیات منطق حاکم بر مناظرات ایشان در ساختار و محتوا به تفصیل در مقاله خواهد آمد.
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12462_6667b6d0f62e24505d8e9056ae450fb3.pdf
روششناسی مناظرات
هشام بنحکم
امامت
per
دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
2016-09-15
10
19
71
91
12463
جایگاه یونس بنعبدالرحمن در کلام امامیه
سید میثم سعادتی نژاد
1
کارشناس ارشد رشته علوم حدیث گرایش کلام و عقاید
مطالعۀ آثار، روایات و روش کلامی متکلمان شیعه در عهد حضور ائمه نشان دهندۀ اصالت و استقلال کلام امامیه در محتوا و روش بوده و حتی نشانههایی از خوشهچینی بزرگان معتزله از سفرۀ کلام امامیه را به ما نشان میدهد. این تحقیق در پی بررسی احوالات شخصی،علمی و اجتماعی یونسبنعبدالرحمن و نشان دادن چهرۀ کلامی او میباشد. یونسبنعبدالرحمن از جمله اصحاب جلیل القدر امامکاظم و امامرضا میباشد که علاوه بر توثیقات بسیار جواز رجوع به او در اخذ معالم دینی از سوی ائمه صادر شدهاست. وی اولین فردی است که با جریان انحرافی واقفیه به مبارزه پرداختهاست.یونس در روش کلامی خود همانند متکلمان کوفه عقل گرایی متن اندیش را سرلوحۀ خود قرار دادهاست. وی در بخش استنباط راه هشامبنحکم را پیموده و در این راستا برخی از اندیشههای او را تبیین نمودهاست. در حوزۀ دفاع با وجود نقل مناظرات اصحاب توسط یونس هیچ مناظرهای از وی در دست نیست. اما نقل مناظرات متعدد از دیگر متکلمان شیعه نظیر هشام و مومن طاق نشان از پذیرش روش کلامی آنان در دفاع از سوی یونس میباشد.
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12463_ebc74219283c4a0d505f073135e756ea.pdf
یونس بن عبدالرحمن
مدرسۀ کوفه
کلام امامیه
per
دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
2016-09-15
10
19
92
110
12464
نگرش ملاصدرا بر احادیث «الامر بین الامرین» با نظر به شرح اصول کافی
محمود صیدی
m.saidiy@yahoo.com
1
حسن اصغر پور
hsn.asr2009@gmail.com
2
استادیار گروه فلسفه دانشگاه شاهد
استادیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه شاهد
از اختصاصات شیعه اعتقاد به «الامر بین الامرین» در بحث جبر و اختیار است. در احادیث شیعی ابتدا به بطلان نظریه جبر و تفویض پرداخته میشود و سپس به درستی «الامر بین الامرین» برهانی می گردد. ملاصدرا با تبیین و تفسیر اینگونه احادیث به بیان منافات نداشتن تعلق علم الهی به افعال انسانی با اختیاری بودن آنها، منتسب نبودن بی واسطه شرور و نقائص به خداوند و ناسازگاری آن با حکمت و عدالت او به ابطال نظریه جبر می پردازد. از جهت دیگر صدرالمتألهین نادرستی نظریه تفویض را نیز از جهت لزوم شریک داشتن خداوند در افعال خویش، منافات داشتن با سلطنت و احاطه قیومی اثبات میکند. با توجه به تببین حکمت متعالیه از «الامر بین الامرین»انسانی موجودی دارای اختیار می باشد، ولی در اختیار داشتن خویش اختیاری ندارد و مضطر در آن است. از این جهت چنین دیدگاهی لطفی از جانب خداوند به انسانها بوده و تفاوت بسیاری با نظریه جبر و تفویض دارد.
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12464_6463c684d6aafacd4634bbb10139e992.pdf
جبر
تفویض
الامر بین الامرین
احادیث
per
دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
2016-09-15
10
19
111
127
12465
بررسی و نقد دیدگاه محمد عَجاج خطیب دربارۀ نقل به معنا
سمانه فتحی
samaneh.fathi92@gmail.com
1
کارشناس ارشد علوم و معارف نهج البلاغه، دانشگاه قرآن و حدیث پردیس تهران
نقل به معنا از مسائل مهم تاریخ حدیث و تأثیرگذار در حوزه اعتبار روایات بوده و بستر آرا متفاوت و متناقضی از سوی پژوهشگران معاصر است؛ یکی از این آرا متعلق به محمد عَجاج خطیب، از دانشمندان معاصر اهلسنت است؛ وی در کتاب السنة قبل التدوین تلاش میکند تا نقل به الفاظ را بهعنوان سیاست اصلی راویان و محدثان معرفی نماید و نقل به معنا را انکار نماید. این دیدگاه بر پنج بخش استوار است؛ ورع و ترس اصحاب و تابعان در نقل حدیث؛ حافظۀ صحابه و تابعان؛ اختلاف الفاظ ناشی از تعدد مجالس پیامبر؛ دلالت روایات اجازۀ نقل به معنا بر جواز عقلی آن بدون وجود مصداق خارجی و استدلال بر الفاظ روایت بدون هیچ تفاوتی. این پژوهش بر آن است ضمن طرح این ادعا، بر اساس پارهای از گزارشهای روایی و تاریخی برگرفته از منابع اهلسنت، نادرستی آن را اثبات نماید. برآیند این پژوهِ نشان داد که مستندات ارائهشده از سوی عجاج، بیانگر مصادیق غیر شایع بوده که وجود نقل به الفاظ را بهطور گسترده در روایات ثابت نمیکند.
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12465_02f8881fc5ac2ee1999c20a8b8477c3d.pdf
نقل به الفاظ
نقل به معنا
عجاج خطیب