@article { author = {آرمیون, محمد رضا}, title = {نادرستی انتساب عدم پذیرش ظواهر قرآن به اخباریان}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {7}, number = {13}, pages = {5-25}, year = {2013}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {مشهور است که اخباریان ظواهر قرآن را نمی‏پذیرند و از تفسیر آن خودداری می‏کنند. این پژوهش، نادرستی این انتساب را با دو عامل مربوط می‏داند: اول این که غفلت از شناسائی جریان‏‏های هم عصر اخباریان، سبب شده که جهت تندی سخن آنان در باره فهم قرآن، دانسته نشود. آنان به دلیل شیوع رویکرد‏های عقلی و عرفانی در آن روزگار، به خطر استقلال فهم قرآن بدون روایات معصومان هشدار داده‏اند. دوم این که بین اظهارات بزرگان این گروه در فقه و تفسیر و اقتضائات مقامی هر یک از آن دو، تفکیک صورت نگرفته است. بر این اساس ادعا این است که اخباریان در رابطۀ با قرآن دو دغدغه داشته‏اند؛ اول این که در فقه نباید آیات الأحکام را با صرف اتکا به عقل، بدون در نظر گرفتن روایات، مطرح ساخت. دوم این که در تفسیر نیز نباید به تأویلات عرفانی با تکیه بر کشف درونی، وارد شد}, keywords = {اخباریان,ظواهر قرآن,تفسیر}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2882.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2882_763b2539d9723badb18e74c634b9ab0c.pdf} } @article { author = {حسینی کوهی, فهیمه}, title = {روش شناسی معصومان (ع) در تفسیر لغوی قرآن کریم}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {7}, number = {13}, pages = {26-69}, year = {2013}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {فهم هر کلامی در درجه اول منوط به فهم لغات و ترکیبات آن است و کلام خدای رحمان  _ که از طریق وحی بر محمد مصطفی؟ص؟ به ما رسیده _ نیز از این قاعده مستثنا نیست. این موضوع، در باره قرآن از جایگاه والاتری برخودار است؛ زیرا که دانستن معانی مفردات قرآن کریم یکی از ابزار‏های لازم برای دانستن معنای آیات وحی الهی است و آگاهی درست و دقیق از معانی الفاظ کلام حق، یکی از شروط لازم و ضروری برای مفسر قرآن محسوب می‌شود که در نتیجه آن می‌تواند از کج­فهمی و بدفهمی مراد خدای تعالی در امان بماند. حضرات معصوم؟عهم؟ به عنوان کسانی که مبین و مفسر اصلی قرآن کریم و آشنا به لایه‌‏های درونی آن­اند، به تناسب موقعیت و شرایط فرهنگی و اجتماعی به تفسیر آیات پرداخته‌اند. نوعی از این روایات، شرح واژگان قرآن کریم است که به روش‌‏های گوناگون (بیان وجه تسمیه، ذکر فروق اللغات، بیان ترادف، تبیین اصطلاحات، وجوه و نظایر، تبیین بیانی، ادبی، توسعه معنا، بیان معنا با استفاده از فهم عرفی مردم...) صورت گرفته است.آنچه که در این مقاله به آن پرداخته شده است، شیوه و روش معصومان در تفسیر یک واژه است و مراد ما از تفسیر لغت این است: هر آنچه که از یک واژه قرآن صحبت می‌کند، تفسیر آن واژه است}, keywords = {روش‌شناسی,معصومان,تفسیر لغوی}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2883.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2883_5c1892d439e3cc8de141488d925ed584.pdf} } @article { author = {نصرالله پور علمداری, ابراهیم}, title = {تعامل سیاق با روایات در تفسیر المیزان}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {7}, number = {13}, pages = {70-96}, year = {2013}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {با وجود این که المیزان نمونه کاملی از یک تفسیر قرآن به قرآن است، روایات حدود یک ششم این تفسیر را در بر می‌گیرد که در خور تأمل و توجه است. از قواعد مهم تفسیری _ که صاحب المیزان، به طور گسترده در تعیین معنای آیات از آن بهره جسته _ قاعده «سیاق» است. در بحث روایی این تفسیر، تعاملی جدی و تأمل برانگیز میان سیاق و روایات ایجاد شده است که تدبر در آن، راه روشنی فراروی پژوهشگران تفسیر اثری گشوده و شاخصه‏‏هایی برای نقد و بررسی روایات مأثور به دست می‌دهد. در این مقاله، پنج گونه تعامل عمده، میان سیاق با این روایات معرفی می‌شود که عبارت‌اند از: 1. کارکرد سیاق در رد یا پذیرش روایات تفسیری، 2. کارکرد سیاق در رد یا پذیرش روایات ناظر به مباحث علوم قرآنی و تفسیر، 3. ترجیح آیه یا روایت بر روایت دیگر با تکیه بر سیاق، ۴. تعامل سیاق با اقوال مفسرین و احتمالات متعدد مستند به روایت، ۵. عدم پذیرش دلالت سیاق آیه به سبب روایات صحیح}, keywords = {المیزان,روایات,علامه طباطبایی,سیاق,تعامل سیاق با روایات}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2884.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2884_19c587f44b77cb0b74e83fc30e904940.pdf} } @article { author = {خوش فر, محسن}, title = {اندیشه های حدیثی سید بن طاووس}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {7}, number = {13}, pages = {97-118}, year = {2013}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {سید بن طاووس از علمای بزرگ شیعه در قرن­های ششم و هفتم هجری بوده که بیشتر فعالیت‏های علمی وی _ که به دست رسیده است _ در موضوع احادیث، به ویژه ادعیه بوده است. بررسی اندیشه‏‏های حدیثی وی _ که در آثار وی متبلور است _ به حدیث­پژوهان کمک می‏نماید که چگونگی برخورد با کتب و نوشته‏‏های او را بشناسند. در این مقاله با جست و جویی تقریباً کامل در آثار حدیثی او، مهم­ترین اندیشه‏‏های وی، همچون نحوه تعامل او با حدیث، عقل‏‏گرایی یا اخباری­گری، مباحث فقه‏الحدیثی، مباحث رجالی، طرق نقل حدیث، تأویل در روایات و. .. بررسی گردیده است و سعی شده که برای هر موضوعی نمونه‏‏هایی نیز ذکر شود تا خواننده مباحث یاد شده را در آثار وی مشاهده کند}, keywords = {اندیشه حدیثی,سید بن طاووس,ادعیه,تعامل با روایات}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2885.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2885_118ab4f0abcb2fba287a56c7f2235070.pdf} } @article { author = {صالح آبادی, محمد حسین}, title = {بررسی انتقام گیری خون یحیی (ع) از طریق بخت النصر در قرآن و روایات}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {7}, number = {13}, pages = {119-139}, year = {2013}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {داستان تسلط «بخت النصر» پادشاه بابل، بر بنی اسرائیل و غارت، به بردگی بردن و کشتار آنان از مشهورات تاریخی است. در باور عمومی، این حادثه، عقوبتی الهی بر قوم یهود به خاطر قتل یحیی پیامبر؟ع؟ بوده است. در این نوشتار، این باور، به متون دینی یعنی آیات قرآن و روایات عرضه شده تا معلوم گردد آیا این منابع این باور را تأیید می‏کنند یا خیر. از این رو، ابتدا، دیدگاه مورخان در این باره، انعکاس داده شده که آنان بر این باورند که بین بخت النصر و قتل یحیی چند قرن فاصله است. سپس در بررسی آیات تأکید شده که نام بخت النصر و ماجرای قتل یحیی در قرآن نیامده و تنها گروهی از مفسران ادعا می‏کنند که برخی از آیات بدین ماجرا اشاره دارند؛ بدون این که دلیل قابل توجهی برای اثبات ارتباط آیات با قتل یحیی ارائه کنند. در بررسی روایات نیز روشن شده که برخی از روایات تصریح دارند که بین این دو ماجرا ارتباطی وجود ندارد و برخی نیز آن دو را همزمان دانسته‏‏اند که در بررسی گروه دوم، قابل اعتماد نبودن آنها تبیین شده است. در پایان، نتیجه گرفته شده که متن قابل اعتمادی برای اثبات ارتباط بین لشکرکشی بخت النصر و مجازات قتل یحیی در بین متون دینی وجود ندارد}, keywords = {بخت النصر,یحیی,کیفر بنی اسرائیل,خرابی بیت المقدس}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2886.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2886_826a09e9e9646f85e0fa86e596ac2c85.pdf} } @article { author = {رضایی, آمنه}, title = {بررسی تطبیی معراج پیامبر (ص) و عروج عیسی (ع)}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {7}, number = {13}, pages = {140-174}, year = {2013}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {عقیده به معراج در میان برخی از ادیان وجود دارد. معراج پیامبر ؟ص؟ و عیسی؟ع؟ از آن جمله است. هدف از این بررسی یافتن تفاوت‌ها و شباهت‌‏های میان این دو معراج بوده و روش ما در این پژوهش روش کتابخانه‏ای مبتنی بر بررسی مقایسه‏ای است. یافته‌‏های این پژوهش نشان می‌دهد که هر دو معراج به صورت روحانی و جسمانی بود، اما تفاوت‌هایی نیز داشته است؛ مانند این که پیامبر ؟ص؟ دو معراج داشتند، جبرئیل راهنمای سفر، همراه با وسیله بوده (البته ممکن است برای تقریب به ذهن باشد)، در دو مقطع زمینی و آسمانی بوده و هدف نشان دادن آیات بزرگ الهی بود تا ایشان برای رهبری مردم آماده شوند، همراه با ره‌آوردهایی بوده و در یک شب اتفاق افتاد؛ اما عروج عیسی؟ع؟ این شرایط را نداشت}, keywords = {عروج,پیامبر اکرم؟ص؟,عیسی؟ع؟,قرآن,روایات,اناجیل}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2887.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2887_abbcf834179568b371b0cfa6d2ddcbb7.pdf} } @article { author = {ملکی تراکمه ای, محمود}, title = {معرفی دو کتاب در غریب الحدیث}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {7}, number = {13}, pages = {175-186}, year = {2013}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {الدلائل فی غریب الحدیث، از میراث‏های نا‏آشنا و گران سنگ عرصه غریب الحدیث نگاری، اثر قاسم بن ثابت سَرَقُسْطی در پایان قرن سوم است. این کتاب مستدرکی است بر غریب الحدیث‏های ابوعبید قاسم بن سلّام و ابن ‏قتیبه.  الجامع فی غریب الحدیث، اثر ابوعبدالله عبدالسلام علّوش، تألیفی ابتکاری در زمینه غریب الحدیث است. وی در این کتاب، همه غریب الحدیث‏های اصیل و دسته اول را در این کتاب جمع کرده و مدخل‏‏هایی هم بر آن افزوده است؛ از این رو، جامع افراد شده است. این نوشتار به شناسایی این دو کتاب می‏پردازد}, keywords = {الجامع فی غریب الحدیث,غریب الحدیث,حدیث,الدلائل فی غریب الحدیث}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2888.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2888_5d49d7a7ce66893a39915cbcd560bfeb.pdf} } @article { author = {غلامعلی, مهدی}, title = {سفر به اوراسیا}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {7}, number = {13}, pages = {187-212}, year = {2013}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {نوشتار حاضر، گزارشی است کوتاه از سفر مدرسان دانشگاه قرآن و حدیث به کشور ترکیه و بازدیدهای علمی _ فرهنگی آنها از برخی مراکز علمی آن کشور است. این نوشتار، در سه بخش تقدیم می‏شود. نخست، گزارشی از بازدید‏های مراکز علمی است. سپس گزارشی کوتاه از دیدارهای مراکز فرهنگی و در پایان هم خبری از دو نشست سیاسی است. در این سفر، آقایان _ به ترتیب حروف الفبا _ دکتر رضا برنجکار، دکتر مرتضی چیت سازیان، دکتر هادی حجت، دکتر رسول رضوی، استاد محمد رنجبر حسینی، دکتر محمدتقی سبحانی‌نیا، استاد محمدرضا سبحانی‌نیا، دکتر ابراهیم شفیعی سروستانی، دکتر هادی صادقی، استاد معراجی، استاد سید رسول موسوی و خانم دکتر شادی نفیسی حضور داشتند.}, keywords = {ترکیه,سفرنامه,اساتید,دانشگاه قرآن و حدیث}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2889.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_2889_a4dd368f414dbe7e246fa9a102884626.pdf} }